Edhe pse kanë kaluar mijë.ra vite, bëmat, fitoret dhe betejat e Aleksandrit të Madh vazhdojnë të bëjnë bujë dhe të tër.heqin vëmendjen e shumë historianëve.
Heroi BaIIkanas, u bë një figura më madhështore dhe më stra.tege që ka njohur bota. Të gjithë kemi lexuar për bë.mat e tij, por ajo që diskutohet sot ashpër në mbarë botën është ori.gjina e tij.
Por të gjitha alu.dimet duket se do të marrin fund, pasi këtë javë studiuesja e shquar ita.liane Lucia Nadin ka zbuluar ‘testamentin’ e Aleksandrit të Madh në të cilin ai i drejtohet po.pullit të Shkodrës duke ju dhënë atyre një territor në admi.nistrim si dhe duke ju drejtuar me fjalën se ai është “pi.njoll i farës së ilirëve”.
Dokumenti është pub.likuar nga studiuesja italiane e cila ka bërë një hulu.mtim shkencor për Aleksandrin e Madh.
Ky tekst është gje.tur në tek “Statutet e Shkodrës”, të shkruara më 1469. Dorë.shkrimi, i ruajtur në Bibliotekën e Muzeut Correr në Venecia, u gjet nga studi.uesja Lucia Nadin në vitin 1995.
Pu.blikimi i parë u bë në Itali në vitin 2002 me kontributin e hi.storianëve dhe gjuhëtarëve dhe përkthimin e tekstit në gjuhën shqipe, ra.porton ‘Konica.al’. Në vitin 2003, në Shqipëri u botua një edicion i dytë me për.kthimin në gjuhën shqipe të eseve hyrëse.Image result for alecsander the great
Ja çfarë shkr.uhej në letër:
Unë Aleksandri, bir i Filipit, mbretit të ma.qedonasve, mishërim i monarkisë, krijues i Perandorisë Greke, biri i Zeusit, bashkë.bisedues i Brahamanëve dhe i Pemëve, i diellit dhe hënës, triumfues mbi mbretë.ritë e Persëve e të Medëve, Zoti i Botës prej ku lind dhe ku perën.don dielli, nga Veriu në Jug, pinjoll i farës së shquar të popujve Ilirikë të Dal.macisë dhe Liburnisë dhe të popujve të tjerë të së njëjtës gjuhë që po.pullojnë Danubin dhe zonën qendrore të Thrakës, u sjell dashurinë, paqen dhe për.shëndetjet e mija dhe të të gjithë atyre që ndjekin sun.dimin e botës.
Duke qenë se ju gjit.hmonë me jeni treguar të besës dhe të fortë e të pathyeshëm në betejat e bëra krah meje, u jap dhe u dorë.zojë juve në zotërim të lirë gjithë hapë.sirën e Akuilonit e deri në skaj të Italisë së Jugut.
Askush tjetër, veç jush, të mos gu.xojë të vendoset dhe të qëndrojë në ato vende dhe po u gjet ndonjë i huaj, ai do të mund të qën.drojë vetëm si skllavi i juaj, dhe pa.sardhësit e tij do të jenë skllevër të pasa.rdhësve tuaj.
U shkrua në Kësh.tjellën e qytetit të Aleksandrisë, themeluar prej meje buzë lumit madhë.shtor të nilit në vitin XII. Me vullnet të perëndive që nderohen në mbretë.ritë e mia, Zeusit, Marsit, Plutonit dhe Minervës, perëndisë së perën.dive.
