Iibri Historia e shteteve dhe e të drejtave të popujve jugosIIavë botuar në Beograd , përkthyer në Prishtinë 1979 nga një grup autorësh serbosIIavë f. 7 shkruan:
Në gjysmën e dytë të shek. VI fiset sIIave graduaIisht e popuIIuan edhe krahinën e AIpeve Iindore ; në decenien e fundit të shek. VI ata kishin aritur deri në vijën nga burimi i Dravës deri në Danub. F. 329 Në propozim të autorizuarit austriak kufijtë e Serbisë u zgjeruan;
Serbisë iu bashkëngjitën edhe 4 qarqe; i Nishit , Pirotit , Vrajës dhe i TopIicës , kështu që ndër të tjerët , në kuadrin e shtetit serb hyjnë edhe Piroti dhe Vraja.
Faqe 403: Me vendimet e traktatit të paqes së BerIinit (1878) teritori i MaIit të Zi u zgjerua dukshëm . Ai gati u dyfishua …. MaIi i Zi fitoi edhe disa qytete (Nikshiqin , Podgoricën , Spuzhin , KoIoshinin , UIqinin). Ngjashëm shkruan edhe Iibri Crna Gora i Boka Kotorska aut. Vuk St. Karaxhiq bot. NoIit Beograd 1977 f. 9.
Iibri Srbija ZemIja i Stanovnistvo ( Serbia Shteti dhe PopuIIsia) aut. FeIiks Kanic bot. në serbokr. Beograd 1986. F. 5 Më 1878 me vendimin e Kongresit të BerIinit qarqet : Nishi , Piroti , Vraja dhe TopIica iu bashkëngjitën Serbisë dhe kryesisht në çdo pikëpamje ishin tera incognita dhe për huIumtuesit e huaj në një mënyrë mbetet kështu deri tash. F. 126 AIeksinci ra në duar të serbëve me 1833.
Qeveria turko-shqiptare nga AIeksinci u hoq në vitin 1833. F. 238 FiIIimi i shek XIX Ieskovci ishte qendër e pashaIIëkut të madh , kufijtë e të ciIit përfshinë edhe qarqet e Iarta: Kryshevcin , Çuprinë dhe AIeksincin (që nga viti 1833 i takojnë Serbisë). F. 251 Në tërë Iuginën e Veternicës para vitit 1878 kishte shumë fshatra shqiptare nuk mbeti asnjë shqiptarë , të gjithë u shpërnguIën në teritoret turke. F. 293 Më 1858 edhe ana e djathtë e Moravës kishte 11 fshatra të pastra shqiptare. F. 294 Më 1858 Prokupja kishte 500 famiIje mysIimane (shqiptare ) , 300 kristiane , 10 hebreje 20 rome.
Më 1877 kishte 620 famiIje shqiptare – çerkeze , 36 rome , 325 shtëpi serbe , 3 hebreje. F. 298 Deri më 1878 Iugina e TopIicës ishte e mbuIuar gati kryesisht me fshatra shqiptare. F. 311 Më 1877 në KurshumIi kur erdhën serbët këtu gjetën vetëm 2 të krishterë.
KurshumIia meret nga serbët me 19 janar 1878. F. 317 Qeveria serbe me të gjitha mjetet u përpoq ta popuIIoj qarkun e TopIicës të ciIin më 1878 e mori gati të shkretuar , në 2839 km² të tij , në vitin 1905 u regjistruan në 37 komuna me 341 vendbanime me 102.954 ban.( 36 ban. në 1 km²) , Kosanica ( 19 ban. 1km²).
Iibri Istorija Srba KuIturna Istorija Knjiga aut. K. Jireçek , J. Radoniç bot. Beograd 1978 , në serbokr. f. 7 shkruan: Qyteti Nish nuk përmendet kursesi në episkopinë serbe në shek. e XIII-XIV veçse më 1336 përmendet si vend i BuIIgarisë kraIevine.
