Mendova se fjalimi i Presidentes Osmani në Hudson javën e kaluar ishte i klasit të parë. Por ishte gjithashtu i pazakontë, kështu që një koment është i nevojshëm.
Në vend të lajkatimit që tani është i zakonshëm për Presidentin Trump, ajo ndoqi kryesisht një qasje të ndryshme. Ajo iu drejtua kryesisht engjëjve më të mirë të Amerikës: lirisë, demokracisë, sundimit të ligjit, rendit ndërkombëtar të bazuar në rregulla. Kjo është një Amerikë që unë preferoj, por nuk mund të them se Uashingtoni po lëviz në atë drejtim sot. Në vend të kësaj, administrata Trump po burgos azilkërkuesit, po u mohon shtetësinë njerëzve të lindur në SHBA dhe po kërcënon mediat e lajmeve. Po ashtu, po shkel rregullat e mirëpërcaktuara të tregtisë ndërkombëtare. Dhe Presidenti po i përulet autokratit dhe kriminelit të luftës të Rusisë.
Edhe kërcënimi i tij për të vendosur tarifa ndaj Rusisë është i kotë, pasi eksportet ruse në SHBA janë minimale. Ai gjithashtu murmuriti diçka në lidhje me sanksionet dytësore ndaj vendeve që tregtojnë me Rusinë. Por unë nuk do të mbaja frymën duke pritur për këto.
NATO është pika kyçe
Nuk pres që njerëzit në Administratën Trump ta gjejnë thirrjen e qartë të Osmanit për lidership amerikan tërësisht tërheqëse. Shumë nga anëtarët e MAGA-s duan të tërhiqen nga përgjegjësitë globale, jo t’i shkarkojnë ato. Ajo i përket një grupi që është më në përputhje me vlerat amerikane sesa zyrtarët aktualë në Uashington. Por shpresoj se ata do ta marrin seriozisht thirrjen e saj për anëtarësim në NATO.
Meritat janë të qarta. Kosova do të bëjë pothuajse çdo gjë që dëshiron NATO, brenda kapaciteteve të saj të kufizuara. Në vend që të pranojë vetëm trupa amerikane, Kosova do të kontribuojë në misionet e Aleancës. Kjo është ajo që amerikanët duhet të duan. Forca e Sigurisë së Kosovës (FSK) po armatoset me helikopterë Blackhawk, armë antitank Javelin, raketa antiajrore dhe dronë turq Bajraktar. Forca e tyre nuk do të jetë një forcë e madhe, rreth 5000 trupa, me disa mijëra në rezervë.
Sapo Prishtina të anëtarësohet, Beogradi dhe Sarajeva do të jenë kryeqytetet e vetme ballkanike jashtë Aleancës. Presioni mbi ta për të rënë dakord do të jetë i lartë, por në të vërtetë nuk ka rëndësi nëse ata anëtarësohen. Nëse preferojnë të zënë vendin e duhur, le të jetë kështu.
Pengesa
Katër anëtarët e NATO-s që nuk e njohin Kosovën (Rumania, Sllovakia, Spanja dhe Greqia) janë pengesa më e madhe. Të gjithë do të duhet të bien dakord për anëtarësimin e saj. Kjo është një sfidë diplomatike, por jo e pakapërcyeshme. Greqia ka qenë miqësore me Kosovën për vite me radhë. Është një njohëse de facto, por jo de jure. Spanja po zgjedh të mos marrë pjesë në premtimin e fundit të NATO-s për shpenzimet ushtarake. Do të bënte mirë të qëndronte e qetë për çështjen e Kosovës. Shtetet e Bashkuara do të duhej të shtrëngonin fort Rumaninë dhe Sllovakinë.
Trupat e FSK-së janë vendosur tashmë me SHBA-në në Kuvajt dhe me Mbretërinë e Bashkuar në Ishujt Falkland. Ata gjithashtu kanë marrë pjesë në trajnimin e Mbretërisë së Bashkuar për trupat ukrainase. Një vendosje luftarake me forcat e NATO-s duhet të jetë një nga prioritetet e saj. Demonstrimi i aftësisë luftarake ishte jetik për përpjekjen e Maqedonisë së Veriut për në NATO dhe do të jetë edhe për Kosovën. Ndër role të tjera, trupat e Maqedonisë luftuan të integruara me Gardën Kombëtare të Vermontit në Afganistan.
Kundërshtimet e Serbisë
Sigurisht, Serbia do të ankohet ndërsa Kosova i afrohet anëtarësimit në NATO. Por retorika dhe sjellja e Beogradit u kanë dhënë shumicës së njerëzve të Kosovës arsye për të dëshiruar një mbrojtje të fortë. Përpara luftës së vitit 1999, ajo i privoi ata nga institucionet e tyre qeverisëse. Gjatë luftës, forcat e Beogradit kryen krime lufte dhe krime kundër njerëzimit. Dhe pas luftës, Serbia ka vazhduar retorikën e saj irredentiste, si dhe sjelljen provokuese.
FSK-ja, siç është konceptuar aktualisht, nuk përbën kërcënim për Serbinë dhe nuk mund të përdoret brenda Kosovës, përveç në raste emergjence. Mënyra më e shpejtë që Serbia të garantojë se ajo do të mbetet e tillë është njohja reciproke me Kosovën.
Edhe nëse nuk arrihet kjo, vendosja e një marrëdhënieje ushtarake do të ishte një ide e mirë. Të gjithë fqinjët miqësorë sigurohen që ushtritë e tyre ta kuptojnë mirë njëra-tjetrën. Ka ardhur koha që komandantët e ushtrive në Serbi dhe Kosovë të takohen dhe të shkëmbejnë pikëpamje dhe të dhëna. Kjo madje mund ta përshpejtojë ditën e njohjes së ndërsjellë.
