Presidenti i Sllovenisë, Borut Pahor, i cili po merr pjesë në Forumin e Prespës ka njoftuar për një letër që ia ka dorëzuar Presidentit të Këshillit Europian Charles Michel, ku i kërkon BE’së që të merr vendime për gjashtë shtetet e Ballkanit Perëndimor, duke kërkuar që të merret vendimi për liberalizimin e vizave për Kosovën këtë muaj.
Në letër, Presidenti slloven, përmend rrezikun që Ballkani Perëndimor të largohet nga rruga europiane, nëse vazhdon procesi shumë i ngadaltë i integrimit të këtyre shteteve nga ana e BE-së.
Përpos liberalizimit të vizave për Kosovën, Pahor kërkon që të fillojnë negociatat në qershor me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut. Po ashtu, ai kërkon që Bosnjës e Hercegovinës t’i jepet statusi i vendit kandidat për anëtarësim në BE pa kushte. Në këtë Forum po merr pjesë edhe Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani.
Kjo është letra e plotë:
I nderuar zoti President,
Duke pasur parasysh agresionin e Federatës Ruse ndaj Ukrainës dhe efekteve të luftës në sigurinë evropiane, të cilat po shtohen, duhet të potencohet rëndësia e Bashkimit Evropian si një garantues i sigurisë dhe stabilitetit. Ndërsa unë sinqerisht mbështes të gjitha përpjekjet për t’i dhënë Ukrainës dhe Moldavisë statusin e kandidatit, jam gjithnjë e më shumë i shqetësuar për situatën në Ballkanin Perëndimor, të cilit ne vazhdimisht po i shprehim garanci dhe perspektivë evropiane, por rajoni po largohet gjithnjë e më shumë.
Unë jam veçanërisht i shqetësuar për situatën në Bosnje dhe Hercegovinë. Në këtë vend, ka pasojat shumë negative nga procesi shumë i ngadaltë i zgjerimit të Bashkimit Evropian dhe largimi nga perspektiva evropiane. Në këto rrethana, nacionalizmi dhe lufta për ndryshimin e kufijve po intensifikohen, të gjitha këto po çojnë në paqëndrueshmëri në rritje që kërcënon sigurinë jo vetëm të BiH dhe fqinjësisë së saj të afërt, por edhe të Bashkimit Evropian.
Jam i bindur se është e domosdoshme që Bosnje-Hercegovinës t’i jepet statusi i kandidatit pa kushte. Natyrisht, BiH duhet të plotësojë kushtet, por rendi duhet të jetë i ndryshëm – kështu që së pari statusin e kandidatit dhe më pas plotësimin e kushteve. Sipas mendimit tim, kjo do t’i forconte forcat pro-evropiane në Bosnjë dhe Hercegovinë dhe dinamikat e përshtatjes së brendshme me normat evropiane.
Unë besoj se nevojiten hapa konkretë për të përshpejtuar zgjerimin e Bashkimit Evropian në Ballkanin Perëndimor. Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut t’i jepet drita jeshile për fillimin e negociatave në qershor dhe Kosova të marrë liberalizim vizash. Besoj se të dyja kërkojnë vetëm vullnetin politik të shteteve anëtare, si të tre shtetet plotësojnë të gjitha kushtet për të thënë. Dua gjithashtu një proces më të shpejtë negociues me Malin e Zi dhe Serbinë.