Shkruan Edward Joseph:
A janë të gjithë të vetëdijshëm se Beogradi po e rishikin të kaluarën e vet në Ballkan – dhe po e shtrembëron realitetin aktual të pushtimit brutal të Rusisë? Se ka një vijë të drejtë midis mohimit të Reçakut nga Vuçiq dhe promovimit të agresionit rus nga Beogradi në Ukrainë?
Jo. Një storje e realizuar nga Gazetari i NYTimes, Andrew Higgins sugjeron minimizimin e rolit të qeverisë serbe në nxitjen e adhurimit ndaj Putinit, mbështetjen për pushtimin rus dhe autoritarizmin rus dhe kinez. Në vend të kësaj, ne kemi më shumë vox-pop “fantazmat ballkanike”
Kush në Serbi i citon dallimet e kruciale midis bombardimeve të NATO-s të vitit 1999 dhe dhunës të sotme ruse në Ukrainë? Kush përmend ngjashmëritë midis mizorive ruse sot dhe mizorive serbe në vitet 1990? Jo media kryesore serbe. Narrativa mbetet: ‘ne jemi viktima’.
Këtu është çështja: mohimi i së kaluarës nuk është një fazë e përkohshme për Vuçiqin apo për Putinin. Qëllimi është të ‘transformojë’ autorin në viktimë. Ankesa kombëtare është ajo që nxit #nacionalizmin agresiv, në Ballkan, në Hungari dhe në Rusi.
Nga ana pozitive, përqafimi i së vërtetës dhe pranimi i përgjegjësisë hap rrugën për pajtim të vërtetë, siguri të ndërsjellë dhe bashkëpunim ekonomik. Mali i Zi i kërkoi falje Kroacisë për bombardimin e Dubrovnikut dhe ndjekjen penale të autorëve. Marrëdhëniet sot janë të shkëlqyera.
Disa vite më parë, Parlamenti serb bëri një hap të madh drejt njohjes së gjenocidit në Srebrenicë. Por nën Vuçiq, Beogradi ka ndryshuar kursin, duke nderuar kriminelët e luftës dhe duke kultivuar ankesë. Faktet e papërshtatshme si refuzimi i planit Z-4 në Kroaci janë injoruar.
Këtu është pika për zyrtarët e SHBA/BE: Bucha ka reduktuar hapësirën e manovrimit të Vuçiqit – dhe tuajën. Sharada e ‘balancimit’ të Vuçiqit midis Rusisë dhe BE-së ka përfunduar – nëse zyrtarët e SHBA/BE vazhdojnë të kenaqin autokratin serb.
Bucha shkakton të kaluarën e turpshme të Serbisë në Reçak, Srebrenicë, Sarajevë dhe Vukovar. Mariupol dhe Vukovar… cili është ndryshimi përveç numrit të viktimave? Deklaratat e këndshme perëndimore, se sa i mrekullueshëm është autokrati revizionist, tani janë edhe më të papranueshme.
Tani që zgjedhjet serbe kanë përfunduar, është koha e fundit që zyrtarët e SHBA/BE të avancojnë interesat perëndimore mbi kërcënimin ndaj sigurisë perëndimore që po paraqitet nga regjimet e korruptuara autokratike në Moskë dhe në Beograd.
Interesat e SHBA/BE avancohen duke mbajtur Serbinë përgjegjëse për të njëtat standarde – as më të larta as më të ulëta – si fqinjët e saj. Fqinjët e Serbisë me shumicë ortodokse kanë goditur luftën e Putinit dhe kanë vendosur sanksione ndaj Rusisë, me përjashtim të rasteve kur përfaqësuesit e Vuçiqit po ndërhyjnë.
Interesat e SHBA/BE avancohen duke parë jo vetëm atë që thotë Vuçiq për brutalitetin rus në Ukrainë, por çfarë mediat serbe (nën ndikimin e qeverisë) u thonë qytetarëve serbë për luftën.
Interesat e SHBA/BE avancohen duke përdorur hapur fjalën korrupsion në Beograd, siç ndodh tashmë në Sarajevë, Tiranë e gjetkë.
Interesat e SHBA/BE avancohen jo nga klisheja ‘shikoni nga e ardhmja, jo nga e shkuara’, por duke këmbëngulur në përgjegjshmërinë për të kaluarën si rrugë drejt një të ardhmeje të begatë. Kush do të presë që Ukrainë ‘të shikojë nga e ardhmja’ pa përgjegjësinë e plotë ruse për veprimet e saj në kohë luftë.
